Թաքնված նամակ՝ Վենետիկի հանձնաժողովից. «168 ժամ»

«168 ժամ» թերթը գրում է. «Կառավարության մեր աղբյուրի փոխանցմամբ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ուրբաթ օրը բավականին կոշտ գնահատա­կաններ պարունակող նամակ է ստացել Վե­նետիկի հանձնաժողովից, որը, սակայն, մինչ երեկ ՀՀ կառավարությունը չէր հրապարա­կել: Ըստ մեր աղբյուրի՝ հանձնաժողովը դատապարտել է Փաշինյանի կոչի արդ­յունքում դատարանների մուտքերն արգելափակելու փաստը և իշխանական պատ­գամավորների անմիջական ներգրավվածությունը կատարվածում: Ըստ մեր աղբյու­րի՝ Վենետիկի հանձնաժողովը վարչապե­տի և նրա թիմի գործողությունները պայմանավորել է Ռոբերտ Քոչարյանի ազատ արձակմամբ, որը, սակայն, քողարկված է եղել հակակոռուպցիոն պայքարի անվան տակ: Հանձնաժողովն ուսումնասիրել է ՀՀ վար­չապետի և իշխանության ներկայացուցիչների՝ այդ օրերին արած բոլոր հայտարա­րությունները, ինչն էլ հիմք է հանդիսացել գնահատականն ամբողջացնելու համար: Ըստ մեր աղբյուրի՝ Վենետիկի հանձնաժո­ղովը պատրաստվում է մոտ ժամանակնե­րում հայտարարությամբ հանդես գալ և հա­մապատասխան գրություններ ուղարկել միջազգային մի շարք կառույցների: Երեկ մեր այս հրապարակումից ժամեր անց մեր թղթակցի հետ զրույցում ՀՀ վարչապետի խոսնակ Վլադիմիր Կարապետյա­նը հաստատել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը Վե­նետիկի հանձնաժողովից նամակ ստացել է: Սակայն, ըստ նրա, այն քննադատական չէ. «Վենետիկի հանձնաժողովի նախագահը հանաձայնել է մեր այն գնահատականի հետ, որ արդարադատության համակարգը չի վայելում ժողովրդի վստահությունը, նաև պատրաստականություն է հայտնել օժան­դակել այն բարեփոխումներին, որ ծրա­գրում է իշխանությունը: Եվ ինչպես իշխա­նությունը, այնպես էլ Վենետիկի հանձնա­ժողովը, համարում է, որ բարեփոխումները պետք է իրագործվեն Սահմանադրության, նաև մեր միջազգային պարտավորությունների շրջանակներում»: Այնուհետև Կարապետյանը հավելել է, որ Վենետիկի հանձնաժողովից ստացված նամակը շուտով կհրապարակվի «Արմենպրես» պաշտոնական լրատվական կայքում: Իսկ թե ինչու ՀՀ կառավարությունն ան­միջապես չի հրապարակել Վենետիկի հանձնաժողովի նամակը, մեղմ ասած, զարմանալի է՝ հաշվի առնելով այն փաս­տը, որ Ն. Փաշինյանի հայտնի կոչին հա­ջորդած միջազգային կառույցների գնահատականները նույն օրը ՀՀ կառավարու­թյունը պաշտոնապես տարածում էր ոչ թե «Արմենպրեսի», այլ կառավարության կայքէջի միջոցով: Այսպիսով` երեկ երեկոյան «Արմենպրեսը» տարածեց Վենետիկի հանձնաժողովի նախագահ Ջաննի Բուքիքիոյի նամակը, որում, ըստ լրատվական կայքէջի, ասված է. «...Ես վերջերս տեղեկացա դատական համակարգում վճռական բարեփոխումնե­րի և անգամ «վեթինգի» իրականացման վերաբերյալ Ձեր կոչերի մասին: Դուք ափսոսանքով նշում եք, որ դատական համա­կարգը չի վայելում բնակչության վստահությունը և համարում եք, որ կաշառված ու անընդունակ դատավորները պետք է հրաժարական տան կամ հեռացվեն: Ար­դարադատության համակարգի նկատ­մամբ հանրության վստահությունը, ան­շուշտ, արդյունավետ կերպով աշխատող ժողովրդավարական երկրի կարևոր հատ­կանիշներից է, և ես տեղյակ եմ, որ դատական համակարգի նկատմամբ այդպիսի վստահությունը ցավալիորեն չի բավարա­րում Հայաստանում: Վենետիկի հանձնա­ժողովն արդեն իսկ ընդունել և աջակցել է բովանդակային բարեփոխումների ու ան­գամ «վեթինգի» ընթացակարգի իրակա­նացումը նման իրավիճակում գտնվող եվ­րոպական այլ երկրներում: Սակայն, ես պետք է ընդգծեմ, որ Վենետի­կի հանձնաժողովը նաև հաստատում է, որ դատական համակարգի բարեփոխումներն անհրաժեշտ է մշակել և իրականացնել իրավական միջոցներով, համաձայն Սահ­մանադրության, և հաշվի առնելով օրենքի գերակայության և մարդու իրավունքների հարգանքի վերաբերյալ եվրոպական չափանիշերը: Այդպիսի բարեփոխումները կարող են հասնել օրենքի գերակայության ամրապնդմանն ուղղված իրենց նպատակին և կարող են նպաստել ձեր երկրի ժողովրդավարական ձգտումների իրականացմանը, միայն եթե այդ չափանիշները հարգված են: Վենետիկի հանձնաժողովը պատրաստակամ է օժանդակելու Ձեզ՝ Հայաստանի դատական համակարգի նկատ­մամբ վստահության վերականգնման նպա­տակով իրականացվելիք բարեփոխումնե­րի մշակման հարցում՝ հարգելով Հայաս­տանի Սահմանադրությունն ու համապա­տասխան միջազգային չափանիշերը»: Թե որքանով է այս նամակը կոշտ, որքա­նով՝ մեղմ, ճաշակի հարց է: Մի քանի նկատառում, սակայն: Նախ, նշենք, որ «Արմենպրեսում» տպագրված նամակը թարգմանված տեքստ է, որի անգլերեն բնագրի պատճենը ներկայացված չէ: Ավելին, կայ­քէջի անգլերեն բաժնում ներկայացված անգլալեզու նամակի ներքևում նշված է, որ այն հայերենից խմբագրվել և թարգմանվել է կայքէջի աշխատակից Տիգրան Սիրեկանյանի կողմից: Այսինքն՝ «Արմենպրեսին» ևս չի տրամադրվել նամակի անգլերեն բնա­գիրը: Հարց է ծագում՝ ինչո՞ւ, եթե Վենետի­կի հանձնաժողովից նամակը ստացվել է անգլերեն լեզվով: Ակնկալում ենք, որ ՀՀ կառավարությունը ստեղծված իրավիճակը շտկելու համար կհրապարակի ՀՀ համար նման կարևորության գործընկեր կառույցի նամակի բնագրի ֆոտոպատճենը, որը երկ­րի համար ունի քաղաքական, հանրային, իրավական լուրջ նշանակություն: Հարց է ծագում՝ ինչո՞ւ են իշխանությունները մինչ երեկ այդքան խնամքով այն թաքցրել, առավել ևս, եթե իրենց խոսքով՝ այն դրա­կան, իրենց սրտով է եղել: Ինչո՞ւ այն ստիպված եղան հրապարակել երեկվա մեր հրապարակումից հետո միայն: Ի վեր­ջո, լրատվամիջոցներն իրենք կարող էին/են դիմել Վենետիկի հանձնաժողովին և ստանալ նամակը: Հաջորդ նկատառումը, եթե նույնիսկ ընդունենք, որ իշխանություն­ների կողմից հրապարակված թարգման­ված այս տեքստն ամբողջովին համապա­տասխանում է բնագրին, ապա ակնհայտ է դառնում, որ վարչապետի մամլո խոսնակն առնվազն ճիշտ չի ասում: Այս տեքստում Ջաննի Բուքիքիոն, հանձնաժողովը ոչ մի­այն որևէ հանձնառություն չի ստանձնում աջակցելու ՀՀ իշխանությունների ծրագ­րած բարեփոխումներին, այլև հստակ ասում է. «Ես պետք է ընդգծեմ, որ Վենետի­կի հանձնաժողովը նաև հաստատում է, որ դատական համակարգի բարեփոխումներն անհրաժեշտ է մշակել և իրականացնել իրավական միջոցներով, համաձայն Սահ­մանադրության, և հաշվի առնելով օրենքի գերակայության և մարդու իրավունքների հարգանքի վերաբերյալ եվրոպական չափանիշերը»՝ «հարգելով Հայաստանի Սահ­մանադրությունն ու համապատասխան մի­ջազգային չափանիշերը»: Դիվանագիտա­կան լեզվով ասված՝ սա նշանակում է՝ սահ­մանադրական կարգ եք խախտել, որն ըն­դունելի չէ» [b]Մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում:[/b]