2279 դիտում
10:31 18-02-2022
Քովիդի հոգեկան ու հոգեբանական հարվածը․ «Ամերիկայի ձայն»
Մոտ երկու տարի շարունակվող համաճարակը խլեց ոչ միայն մեծաթիվ մարդկանց կյանք, այլ մարդկանց մեկուսացման արդյունքում աճեց նաեւ հոգեկան ախտանշաններ ունեցող մարդկանց թիվը: Հաղորդում է «Ամերիկայի ձայնը»։
Ինչպես «Քայզեր» հիմնադրամի ներկայացուցիչ Նիմիթա Փանչելն է ասում, «Մինչեւ համաճարակը, յուրաքանչյուր տասը մեծահասակներից մեկն էր ցույց տալիս անհանգստության և դեպրեսիվ խանգարման ախտանշաններ: Մեր վերջին հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ 10 չափահասից արդեն մոտ 3-ն ունեն նման ախտանշաններ»:
Աշխատող չափահասները՝ նրանք, ովքեր ամենամեծ պատասխանատվությունն են կրում համաճարակի ժամանակ, կարծես թե ամենաշատն են տուժել:
Պալո Ալտոյի համալսարանից Լիզա Բրաունն ասում է, «Մենք հաճախ նրանց անվանում ենք սենդվիչային սերունդ, քանի որ նրանք գտնվում են երեխաների, ինչպես նաեւ իրենց ծնողների, այսպես ասած, արանքում: Սրանք այն մարդիկ են, որոնք մի կողմից պետք է փորձեն հոգալ մեծահասակ ծնողների խնամքը, մյուս կողմից պիտի խնամեն երեխաներին»:
Հոգեբաններն ասում են, որ համաճարակն այս կամ այլ կերպ ազդել է բոլորի վրա: Ամերիկացիների ճնշող մեծամասնությունն ունի մերձավոր ազգական կամ ընկեր, ովքեր մահացել են COVID-ից կամ շատ ծանր են տարել հիվանդությունը: Այս ընթացքում շատերն են կորցրել են իրենց աշխատանքը: Մյուս կողմից երեխաները, որոնք կարոտում են իրենց հասակակիցների հետ անհրաժեշտ շփումներն ու խաղը: Ինչ վերաբերում է դեռահասներին, նրանք բաց են թողնում իրենց դպրոցական պարապմունքներն ու անհրաժեշտ շփումները: Ինչպես ուսումնասիրություններն են ցույց տալիս, այս ընթացքում նկատելիորեն է աճել ամուսնալուծությունների մակարդակը:
Փորձագետներն այս ամենը անվանում են համընդհանուր տրավմա, որի գլխավոր պատճառներից մեկը անորոշությունն է, երբ անհանգստության դեմ պայքարելու սովորական եղանակներն իրականում չեն գործում, քանի որ չի կարելի տալ մարդկանց հետ ավելի շատ շփվելու կամ ճամփորդելու մասին խորհուրդներ:
Փորձագետներն ասում են, որ տրավման չի ավարտվելու անսպասելի կերպով, եթե նույնիսկ հանվեն սահմանափակումների մասին կանոնները: Նրանք ասում են, որ շատերի համար տարիներ կպահանջվի համաճարակի հոգեբանական ազդեցության դեմ պայքարելու եւ ազդեցությունը վերացնելու համար: Հետեւանքների հարցը շատ մեծ հարցական է:
Ինչպես «Քայզեր» հիմնադրամի ներկայացուցիչ Նիմիթա Փանչելն է ասում, «Մինչեւ համաճարակը, յուրաքանչյուր տասը մեծահասակներից մեկն էր ցույց տալիս անհանգստության և դեպրեսիվ խանգարման ախտանշաններ: Մեր վերջին հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ 10 չափահասից արդեն մոտ 3-ն ունեն նման ախտանշաններ»:
Աշխատող չափահասները՝ նրանք, ովքեր ամենամեծ պատասխանատվությունն են կրում համաճարակի ժամանակ, կարծես թե ամենաշատն են տուժել:
Պալո Ալտոյի համալսարանից Լիզա Բրաունն ասում է, «Մենք հաճախ նրանց անվանում ենք սենդվիչային սերունդ, քանի որ նրանք գտնվում են երեխաների, ինչպես նաեւ իրենց ծնողների, այսպես ասած, արանքում: Սրանք այն մարդիկ են, որոնք մի կողմից պետք է փորձեն հոգալ մեծահասակ ծնողների խնամքը, մյուս կողմից պիտի խնամեն երեխաներին»:
Հոգեբաններն ասում են, որ համաճարակն այս կամ այլ կերպ ազդել է բոլորի վրա: Ամերիկացիների ճնշող մեծամասնությունն ունի մերձավոր ազգական կամ ընկեր, ովքեր մահացել են COVID-ից կամ շատ ծանր են տարել հիվանդությունը: Այս ընթացքում շատերն են կորցրել են իրենց աշխատանքը: Մյուս կողմից երեխաները, որոնք կարոտում են իրենց հասակակիցների հետ անհրաժեշտ շփումներն ու խաղը: Ինչ վերաբերում է դեռահասներին, նրանք բաց են թողնում իրենց դպրոցական պարապմունքներն ու անհրաժեշտ շփումները: Ինչպես ուսումնասիրություններն են ցույց տալիս, այս ընթացքում նկատելիորեն է աճել ամուսնալուծությունների մակարդակը:
Փորձագետներն այս ամենը անվանում են համընդհանուր տրավմա, որի գլխավոր պատճառներից մեկը անորոշությունն է, երբ անհանգստության դեմ պայքարելու սովորական եղանակներն իրականում չեն գործում, քանի որ չի կարելի տալ մարդկանց հետ ավելի շատ շփվելու կամ ճամփորդելու մասին խորհուրդներ:
Փորձագետներն ասում են, որ տրավման չի ավարտվելու անսպասելի կերպով, եթե նույնիսկ հանվեն սահմանափակումների մասին կանոնները: Նրանք ասում են, որ շատերի համար տարիներ կպահանջվի համաճարակի հոգեբանական ազդեցության դեմ պայքարելու եւ ազդեցությունը վերացնելու համար: Հետեւանքների հարցը շատ մեծ հարցական է:
Նմանատիպ նյութեր
3973 դիտում
09:13 24-08-2022
Դավադրություն Նյու Յորքում` «Ամերիկայի Ձայն»-ի Պարսկական ծառայության հաղորդավարի դեմ․ «Ամերիկայի ձայն»
1893 դիտում
10:41 09-09-2014
Հոգեկան հիվանդ որդին դանակի 23 հարվածով սպանել է հոգեկան հիվանդ հորը. տեսանյութ
Այս բաժնից
1360 դիտում
07:47 18-10-2024
Հովիկ Աղազարյանի բիզնեսմեն որդին նոր ոլորտներ է նվաճում. «Ժողովուրդ»
1045 դիտում
07:18 18-10-2024
«Տաշիր»-ին մերժում են, իսկ տնօրենին Ավանեսյանը փոխնախարար դարձրեց. «Ժողովուրդ»
958 դիտում
09:05 17-10-2024
Ինչո՞ւ Ադրբեջանը չի ցանկանում խաղաղության պայմանագիր կնքել Հայաստանի հետ. «Փաստ»